Ineens is het heel dichtbij !

Sinds vanmorgen rond 9 uur werd via de nieuwszenders gemeld dat alles voorbij was. De terroristen zijn uitgeschakeld! Alles bij elkaar heeft het geweld de stad bijna 60 uur in haar greep gehad. De tijd zal leren waarom dit heeft plaatsgevonden, waarschijnlijk zullen we die informatie moeten krijgen van buitenlandse nieuwszenders, het internet en buitenlandse bladen. Duidelijk is geworden dat berichtgeving hier in Mumbai zelf strak geregisseerd wordt door mensen die invloed hebben. Je ziet weinig kritiek over het beeldscherm gaan. Op straat hoor je de kritiek bij de 'gewone' mensen dat het allemaal zo lang heeft geduurd, die zien het liefst een cordon aan schietende commando's de hotels binnen gaan en 10 minuten later is iedereen die er zat niet meer in leven, maar ja dan hebben we het snel 'opgelost'.
Sinds gisteravond is ons bekend dat de een ouderpaar (van school) de dood heeft gevonden, ze hebben drie kinderen. Hun Jongste zoontje zit bij Kirsten in de klas, dan hebben ze nog een dochter die in grade 4 zit (~9 jaar) en een zoon die in grade 7 zit (~12 jaar). Ze waren in het Taj Mahal hotel bij één van de restaurants gaan eten.
Dit betekent dat we morgen de kinderen meer duidelijkheid moeten gaan verstrekken. De school neemt hierin de leiding en terecht. Tot gisteren leek het een aanslag op voor ons bekende gebouwen, ons onbekende mensen en op onze vrijheid omdat 5 sterren hotels voor expats dé plek zijn om uit eten te gaan. Het aantal restaurants van goede kwaliteit is voor 50% gevestigd in die luxe hotels. Nu komt daar ook nog het verlies bij van "collega" ouders. Een testcase voor Carmen en (vooral) Kirsten.

48 uur verder

We zijn inmiddels bijna 48 uur verder. De beelden die wij hier voorgeschoteld krijgen geven het beeld van een oorlogsgebied. Tot op zekere hoogte zal dat zeker in Zuid Mumbai het geval zijn. Wij zijn ook vandaag de hele dag thuis geweest, veilig op je eigen plek. Sinterklaas is vannacht geweest, want terroristen of niet, die komt wel. Hij bracht wat knutsel spul, dus daar waren de dames het eerste deel van de ochtend mee bezig. Daarna zijn ze gaan picknicken beneden in de roofgarden en spelen. Aram en ik hebben zo wat bezigheden in huis, alhoewel goede concentratie ontbreekt omdat je toch een wat 'umheimisch' gevoel hebt. Op straat is het stil, dat zie je vanuit het appartement, dat lees je op de web-logs en dat hoor je van vrienden die niet thuis blijven.
De toekomst zal ons leren wie er nu daadwerkelijk achter de aanslagen zit, waar ze het op gemunt hebben en hoeveel slachtoffers er zijn gevallen. Voorlopig zien we de bloedige beelden en krijg je het gevoel van propaganda gestuurde jounalistiek, met soms rare verhalen. Blijkbaar hebben een aantal gijzelnemers bij winkels in de buurt van Nariman house maar liefst 70 kg schapenvlees gekocht! Daar kun je waarschijnljk wel een legertje mee voeren, of je een week mee verschansen met gijzelaars.
Bijgevoegd een kaart van Mumbai, de twee punten in het noorden zijn, QP: ons appartementen complex; ASB: school. De twee punten in het zuiden zijn de twee hotels waar zich de vuurgevechten en gijzelnemingen afspelen.

Korte up-date

Bij ons is de dag bijna ten einde. In veel delen van de stad is het een veelbewogen dag geweest. Vrienden van ons wonen letterlijk 'om de hoek' van het Taj Mahal hotel, gelukkig is met hen alles goed. Wel blijven ze liever in hun huis, want de gehele dag hebben ze schoten gehoord. Tevens hebben ze afgelopen nacht voor opvang gezorgd van een aantal andere expats die met hen in een café waren toen de hel losbarstte en niemand meer naar huis kon. Hun huis staat aan een plein waar de achteruitgang van het café op uit komt en dat verder door een poort van de straat wordt afgescheiden. Spectaculairder nieuws dan dit is er gelukkig niet te melden, want wij volgen verder alles alleen via de televisie en het internet. De beelden die daarop te zien zijn zijn niet mis en men spreekt hier over een 'oorlog die is uitgebroken'. Diezelfde beelden gaan de wereld over en komen ongetwijfeld vanavond bij jullie naar binnen, maar relativerend moeten we wel zeggen dat dat de ergste beelden zijn. Natuurlijk kennen we de straten die te zien zijn, we zijn er geweest en hebben er rondgelopen.
Aram is vandaag een aantal maal door nieuwszenders benaderd, maar wij kunnen hen niet het spectaculaire verhaal geven dat ze zoeken, wij merken er (voorlopig) niet meer van dan de beelden die we via de televisie zien.
Tot dusverre hebben we ook niet vernomen of een persoon uit de gemeenschap die wij kennen betrokken is geweest bij één van de aanslagen.
Voor ons is wel duidelijk dat de vorm van de aanslagen heel anders is dan voorheen. Waren het tot nu toe bommen die afgingen in de verschillende steden, nu lopen er ook schutters rond en dat geeft een heel andere vorm aan de aanslagen.
De kinderen hebben we niet overdreven beladen met informatie, wat heeft het immers voor zin om kinderen die werkelijk met allerlei nationaliteiten, geloofsuitingen en huidskleuren op de meest positieve manier met elkaar omgaan, te gaan vertellen dat er mensen in deze wereld zijn die elkaar om die simpele reden naar het leven staan.
Wij zullen de komende dagen thuis blijven, voor de kinderen was het reeds een langweekend in verband met Thanksgiving, en voor ons betekent het dat eerst de rust in de stad moet terug keren voordat we ons er weer in kunnen begeven.

Mumbai under attack

Mumbai is wereldnieuws. Met ons gaat het goed want wij waren gisteravond gewoon thuis. Vanmorgen waren we al bijna op weg naar school toen we via de SMS begrepen dat de school dicht was. Als je de televisie hier dan aanzet krijg je wel gelijk een gevoel voor de situatie, maar een goed overzicht geven kunnen ze hier niet. Via NU.NL krijgen we meer zicht op de situatie dan hier het nieuws kijken...
Wij hebben nog van niemand gehoord die op een of andere manier bij de slachtoffers hoort. Gelukkig zijn tot opheden al onze vrienden dus veilig thuis, maar ongetwijffeld zullen we horen of mensen van de expat gemeenschap wel betrokken zijn geweest op de een of andere manier. Kantoren zijn gesloten en scholen blijven ook dicht vandaag. Zoals altijd in Mumbai en India is iets dichtbij en toch ook weer niet. Masjka was gisteren overdag nog in beide hotels, dus dan is het heel dichtbij, anderzijds is dit een wereldstad, wat betekent dat we er momenteel niet meer van merken dan de berichtgeving op het nieuws. Dit kan niet meer zijn dan een eerste berichtgeving, want zoals wij het begrijpen zijn er nog steeds terroristen in de hotels met gijzelaars.

Piano

Vorig jaar heb ik (Masjka) voor mijn verjaardag een piano gekregen, en sinds het begin van dit jaar ben ik begonnen met piano les. Net voor de zomervakantie gaf Carmen aan dat ze ook graag les wilde, dus is ook zij begonnen. We vinden het allebei erg leuk om te spelen, oefenen doen we regelmatig, al zou met de regelmaat van de klok ons beter vormen. Zoals het gezegde immers zegt oefening baart kunst, maar ja beiden lijden we een beetje aan het 'moeten' syndroom, als iets moet dan doen we het met minder plezier. Voor een kind leidt dat nog wel eens tot confrontaties, als moeder krijg je gewoon te horen, waarom oefen jij dan niet?
Oefenen was de afgelopen weken hard nodig en dat hebben we beiden op onze eigen manier gedaan. We hebben vandaag namelijk ons eerste piano examen afgelegd! Diegene die Masjka kennen weten dat het niet een gemakkelijke taak is haar aan een examen te krijgen, Carmen vond het nog gewoon spannend. Toen onze docent, Benny, enkele maanden geleden al sprak van een examen heb ik hem direct uit de droom geholpen dat dat aan mij niet besteedt is, ik wil piano spelen omdat ik het leuk vind en niet omdat ik nu alsnog de ambitie heb om concertpianist te worden. Maar ja in het prestatie-gerichte India liggen de waarden en normen iets anders, eigenlijk tel je niet mee als je geen examens doet. Dus heeft hij mij min of meer overgehaald, beter een keer laten zien dat het niet aan mij besteedt is, dan continue de discussie daarover voeren.
Tijdens de afgelopen weken heb ik Benny tijdens onze lessen meermalen gewaarschuwd dat ik als ik het examen al haal dat met de hakken over de sloot zal doen, heb tenslotte mijn naam hoog te houden! Nou dat zou het schandaal van de school zijn, nee dat kon echt niet. Ik heb hem duidelijk gemaakt dat ik zo veel als mogelijk zou oefenen, dat heb ik dus ook oprecht gedaan, maar meer is altijd beter.
Carmen mocht als eerste, ze deed het erg goed, helaas weten we pas over drie weken hoe goed ze het gedaan heeft, maar de wat norse Engelsman doorstond zij goed! Daarna was ik aan de beurt, en laten we het er maar op houden dat als ik geslaagd ben dat inderdaad met de hakken over de sloot is, maar ik kan naar eer en geweten zeggen dat ik mijn best heb gedaan.
Na het lezen van dit stukje heb ik (Aram) hier wel wat aan toe te voegen. We redigeren elkaars stukje wel vaker, vooral om de "dt"'s en het lijden met lange en kort ei te corrigeren. Maar nu wil ik wel wat inhoudelijks toevoegen. De tijd zal ons moeten leren of onze dochters wat van het plezier in examens van hun vader hebben meegekregen. Maar hoe dan ook, datgene wat de beide dames kunnen spelen is mooi om te horen en een enorme verbetering van beider startpunt en daar gaat het uiteindelijk om!

Het seizoen is weer aangebroken

Welk seizoen? Het Trouw seizoen. De hindoe kalender verschuift met de maan en de sterren, geinterpreteerd door wijze mannen. Daardoor laten feestdagen zich niet altijd jaren vooruit voorspellen. Een beetje zoals met ons Pasen, maar dan grilliger. Trouwen gebeurt hier ook met behulp van de experts op een "goeie" dag. Mede daardoor is er een seizoen van November tot Februari waarin het merendeel van de huwelijken plaatsvindt. India is een wijds land en trouwerijen duren meerdere dagen. Dus vele collega's en andere Indiers moeten daar op een of andere wijze vrij voor nemen om een trouwerij van een familielid of vriend bij te wonen. Ik begreep van collega's dat als je dan maar 1 dag kunt, dat je dan op de laatste dag gaat, dan is er een laatste ceremonie en een receptie (met eten en drinken). Uit onze groep op het werk trouwt er 1 jongen, helaas ergens in een stad op 6 uur met de bus vanaf het dichtsbijzijnde vliegveld, dus ik en vele anderen gaan daar niet naar toe. Overigens denk ik dat het een gearrangeerd huwelijk is, hetgeen nog steeds heel gebruikelijk, want zij komt ook uit de buurt van waar hij vandaan komt (slechts 3 uur rijden) en zij komt na het huwelijk niet mee naar Mumbai. Als ik er meer over te weten kom schrijf ik er wel over, maar ik weet dat ik dit hier niet met te directe vragen boven tafel kan krijgen.
India heeft meer dan een miljard mensen. Dat is niet voor te stellen, maar het effect van zo'n populatie die ook nog eens jong is in leeftijd wordt weer iets tastbaarder als je hoort dat vorig jaar in Delhi (de hoofdstad van India) op de piekdag 30,000 huwelijken plaatsvonden.

Wat een toeval

Vanmorgen was Carmen al vroeg wakker, half 6, ze kwam meteen naar ons toe met een 'gefeliciteerd met je verjaardag mama'. Kirsten volgde snel, in haar hand een cadeautje dat ze de avond tevoren nog snel zelf in elkaar had gezet, een versierd doosje van plastic zakjes met daarin een pen. Blijkbaar wilde ze ook nog een echt persoonlijk cadeau geven, want met zijn drietjes hadden ze onder begeleiding van Aram al een mooie pennenbak gemaakt. Orla schijnt de hele dag geroepen te hebben dat het mama's verjaardag was, maar daar heb ik zelf weinig van gehoord, tja je zegt natuurlijk niet tegen je eigen moeder dat ze jarig is! Zoals gebruikelijk op bed de cadeautjes uitgepakt, naast de grote pennenbak nog een paar echt Indiase fotolijstjes, vergezeld met wat lampjes waar kaarsje in kunnen. Aram heeft wel een heel mooi cadeau op de kop getikt, eigenlijk heb ik het zelf gevonden, maar hij heeft het gegeven. De foto spreekt voor zich!
Doordat de project groep van Aram had besloten 18 november een belangrijke eindpresentatie van het grote project te geven, die Aram presenteert, hebben we gekozen voor een uitgebreid ontbijt, rustig aan gedaan en de kinderen gewoon een half uurtje later op school afgeleverd. Als je dan naar binnen loopt en je oudste dochter ziet de moeder van een vriendinnetje, dan kun je er verzekerd van zijn dat de moeder wordt verteld jou te feliciteren. Ach ja stil houden was er vandaag zo wie zo niet bij, want vanmiddag had de PTA (Parent Teacher Association) van school een vergadering. Zet de vice voorzitter (Femke) bij de opening van de vergadering, 'ja en dan is het nog mijn verjaardag ook', nou dat zijn er dan twee. Even voor de goede orde Femke Rensen is van oorsprong een Nederandse, maar rond haar 10de geëmigreerd naar Australië. Dus na de vergadering vraag ik haar waar ze dan geboren is, in Vlaardingen! Blijkt ze 10 jaar voor mijn geboorte in hetzelfde Holy ziekenhuis in Vlaardingen geboren te zijn! Om kippenvel van te krijgen dat kregen we dan ook beiden!

Wereldse goedheiligman

Ja Sinterklaas is weer in het land. Sinds donderdag middag (vanwege tijdsverschil) wordt in huize de Ruiter enthousiast het sinterklaas journaal gevolgd, op de computer natuurlijk. De kinderen zitten samen met ons aan het scherm gekluisterd, immers Sinterklaas staat garant voor het meemaken van allerlei avonturen. Daarnaast is de DVD een uitkomst, die van het zandkasteel is erg in trek, maar ook enkele Sesamstraat afleveringen, of de langere films zoals Pakjesboot 12 en Het paard van Sinterklaas. Natuurlijk vliegt Sinterklaas direct na aankomst in Nederland door naar India, dus mochten Carmen, Kirsten en Orla hun schoen zetten, voor de grote balkondeur, voorzien van een lekkere wortel en een flesje 'Himalayan' water (een merk hier). De grootste wens was een chocoladeletter, maar helaas die zat niet in de schoen. Wel hebben de dames nu een mooie zwemtas, van binnen van een plastic laagje voorzien, te gebruiken voor de zwemlessen die morgen beginnen tijdens de PE (Physical Education) lessen op school. Die Sint toch die denkt ook aan alles! Na een skype gesprekje met vrienden bleek dat Sint ook nog wel eens pepernoten in de schoen erbij geeft, tja Sint was die vergeten te bakken, we hebben best veel speculaaskruiden, dus wellicht dat we daar morgen verandering in kunnen brengen.
Een beetje cultuur doet altijd wonderen moet de Sunday Times hebben gedacht, zie hier een stukje dat we in de krant van vandaag vonden. Helaas zitten er enkele vreemde aspecten aan die voor ons nieuw zijn, maar ja het begin is er zullen we maar denken. "The Bearer of gifts: Children wait for Father Christmas at Almere, Netherlands; (right) St Nicolas and his helpers wave to children as the arrive by boat at Almere on Saturday. In the folklore and legends of the Netherlands, Black Pete is a companion of St Nicholas whose yearly feast in Holland is held on December 5"

Kleine corruptie

Soms dan beleef je dingen, waarvan overduidelijk is dat je erover moet schrijven op je blog. Vanochtend ben ik voor de tweede keer gaan golfen. En dat betekende afslaan bij zonsopgang. Dus ik had met Pramod, onze huidige chauffeur, (overigens een erg goede), vroeg afgesproken, en om 6 uur 's morgens reden we al door de lege straten van Mumbai. Plots worden we tot stoppen gemaand door een agent. We zijn net honderd meter een straat ingereden waarvan zelfs ik weet dat hij 's morgens eenrichtingsweg naar het zuiden is en 's middags eenrichtingsweg naar het Noorden. Wat blijkt, dat gaat pas in na 7 uur. Ik zie Pramod bezig en ik weet dat hij wat betaalt en wij keren en rijden de iets langere weg naar het zuiden. Ik zie nog wel dat ze er met 3 agenten zitten op plastic stoelen. Klaarblijkelijk een goede plek voor (bij-)verdiensten.
Na het golfen op de terugweg, worden we bij een groot kruispunt gestopt, opnieuw is er in eerste instantie bij mijzelf en bij Pramod ongeloof wat er fout is gedaan. Dit keer blijkt dat we verkeerd voorgesorteerd stonden bij het verkeerslicht. Er stond klaarblijkelijk een streep om de weg onder te verdelen. Nu is de wet handhaven belangrijk, maar lijnen lijken in India absoluut niet bij de aanwijzingen te horen waar enige bestuurder zich iets van aantrekt. Opnieuw kunnen we door na een korte uitwisseling van zaken. Ik vraag Pramod naar de schade, en moet een beetje aandringen om er iets uit te krijgen. Ik weet dat de officiele procedure is dat je je rijbewijs bij het lokale politie-bureau moet ophalen en daar de boete betalen. Dat weet ik van onze eerste chauffeur die ooit de procedure keurig volgde (zijn vader had bij de politie gezeten).
Maar ja Pramod, zou dan terug naar het Zuiden moeten, en voor een lichte (en vage) overtreding bestaat er dan een alternatief i.p.v. de 100 roepies op het bureau kun je ook 50 gelijk betalen, maar dan wordt er ook niks opgeschreven. En dus begin je je dag op plastic stoelen bij de eenrichtingsweg, gegarandeerd inkomen op je (te) laag betaalde overheidsbaan. Of de bedragen kloppen weet ik niet, want Pramod is er niet trots op deze ochtend. Ik vind niet dat hij zich hoeft te schamen, en ik compenseer hem er aan het eind van de week wel voor. Hij deed tenslotte niks fout, gewoon een beetje pech met het (corrupte) systeem.

Reflectie

In de acht maanden die we nu bezig zijn met onze blog hebben we een aantal manieren gevonden om hem te gebruiken. Allereerst was daar reflectie op India, op de groei van de kinderen, hun activiteiten en hoe wij hier zaken beleven. Daarnaast kwam al snel de verslaglegging van onze reizen, en dat kunnen we in onze omstandigheden veel en vaak doen. En de bijhorende foto’s zijn ook een grotere rol gaan spelen. Al hoewel een blog daar niet de handigste plek voor is. Over het werk schrijf ik niet veel, vooral omdat ik wil dat voormalige collega’s in Terneuzen de blog kunnen volgen zonder aan het werk herinert te worden. Vandaag is wellicht wel een goed moment om iets over het werk te schrijven. We zijn namelijk in de afrondende fase van een project waar we met een man (en vrouw) of 10 aan gewerkt hebben in de afgelopen 6-9 maanden. Daarvoor was vandaag een presentatie nodig via “netmeeting”. Dat wil zeggen dat de mensen die in de telefoonconferentie mee luisteren ook gelijktijdig kunnen zien op welke pagina ik in de presentatie ben. Zo’n presentatie is voor mensen vanuit Shanghai tot aan Houston en dat betekent dat we dat doen aan het einde van de Indiase werkdag. Vandaag van 17.30 tot 18.30. (In Shanghai is dat acht uur 's avonds, In Houston is het dan zes uur 's morgens).
Hetgeen betekende dat ik om 18.45u in de auto stapte. Daar waar Nederlandse files dan beginnen met op te lossen (als ik me goed herriner) begint het hier pas vast te lopen. Ik ben nu gevorderd tot de ingang van Bandra en het is 20.15u. Na wat lezen in een onderzoek over culturele aanpassing aan India, heb ik de krant gelezen, mijn actielijstje op de laptop afgerond. Daarna maar eens aan dit stukje reflectie begonnen. India heeft me heel erg geholpen om met korte termijn onzekerheid te leren om gaan. Je weet niet hoe lang je erover doet, of je verbinding het doet, of de weg die je normaal neemt open is. Die frustratie laat ik over aan de chauffeur. Uploaden komt straks wel, geen garanties!

Thee proeven

Aram en ik besloten van het weekend de proef op de som te nemen. We hadden een pakje met Darjeeling thee van 'Golden tips', Darjeeling thee die ergens op de bergen is geplukt, maar is verpakt in Calcutta. Volgens de overlevering betekent dit dat de thee van grote kwaliteits verschillen is, met andere woorden gewoon een bijelkaar geplukt zooitje. Daarnaast hadden we een pakje thee (met de beste blaadjes) van Happy Valley, de plantage waar we een kijkje waren gaan nemen. Het prijs verschil is niet groot, voor de thee, weliswaar met blik, betaalde ik INR 150, voor de thee van Happy Valley hebben we INR 250 betaald, maar die kwam in een doosje. De hoeveelheid van beide pakjes is 100 g, dus ook geen verschil. Ik had een tweetal mooie porceleinen mokken, met 'zeef' gekocht, dus we konden de thee in de mok zetten. Blaadjes erin water opschenken en een paar minuten laten trekken. Zeefje eraf halen en proeven maar.
Eerst maar de golden tips, smaakte best lekker, had een wat bittere nasmaak, maar ja dat proef je wel vaker in thee. Toen een eerste slokje van de Happy Valley, leek in eerste instantie bijna gelijk, maar na beter proeven en de golden tips nogmaals geprobeerd werd toch wel duidelijk dat de bittere nasmaak er niet was. De jongen op de plantage heeft dus gelijk als hij beweert dat het erg goede thee is, lekker is hij ook. Dus nu maar lekker drinken. Het blik van Golden tips is gewoon een mooi hebbedingetje om lekkere thee in te doen, je snapt het al die van Happy Valley. Mocht iemand deze thee willen aanschaffen, bij Harrods in London is hij te krijgen. Al verwacht ik niet dat je dan het luttele bedrag van ongeveer 5 euro moet neertellen. Mocht je dat willen dan raden we je aan gewoon even naar Darjeeling te gaan. Je kunt eventueel ook proberen hele goede vrienden met ons te worden! (of blijven)

Klaar!

Inmiddels hebben we het gehele verslag bijgewerkt. Dus wie nog wat extra foto's wil zien, of onze reis nog een keer wil beleven raad ik aan vanaf 25 oktober terug te lezen.

29 oktober 2008:
Zoals blijkt zijn we in de Himalayas, dit resulteert in een mindere internet mogelijkheden. De hotels zijn welliswaar de betere in dit gebied, maar veel meer opties dan een algemene pc voor internet gebruik is er niet. We schrijven dus wel stukjes, maar om ze te plaatsen is wat moeilijker gebleken. Vandaag hebben we redelijk wat tekst geplaats, allen op de diverse dagen waarop ze van toepassing zijn, dus met post datering. Foto's oploaden wilde vanavond ook niet lukken, dus die houden jullie tegoed. Maandag zal de rest geplaatst worden.......

Thee plantage en ander moois

Na ons zaterdagochtend avontuur hebben we de rest van de dag de overige bezienswaardigheden van Darjeeling bekeken. Maar niet nadat we eerst rond 7 uur een ontbijt genuttigd hadden en toen tot een uur of 10 hebben gerust.
We hadden inmiddels al veel thee plantages gezien, maar er nog geen bezocht, dus zijn we naar Happy Valley gegaan. Het proces van de struik naar het doosje is als volgt, geroofd van Wikipedia:
"Theestruiken groeien in een tropisch of subtropisch klimaat. De plantages liggen meestal op een berghelling. Hierbij geldt dat hoe hoger de plantage ligt, des te beter de kwaliteit van de thee zal zijn. Als de theeplant vier jaar oud is, kan er voor het eerst worden geoogst. Het oogsten vindt plaats met de hand of machinaal. Bij de oogst worden alleen de jonge blaadjes geplukt. Handmatig plukken geeft het beste resultaat. De oogst kan gedurende het gehele jaar plaatsvinden. De beste kwaliteit wordt echter geplukt in de droge moessontijd.

De meest bekende zwarte thee krijgt na de pluk een aantal behandelingen:

• verleppen - de thee wordt uitgespreid en krijgt een dag de tijd om te verleppen.
• rollen - de theebladeren worden gedurende een half uur gerold tussen twee horizontaal draaiende vlakken. Hierbij komen stoffen vrij die voor het fermenteren nodig zijn.
• fermenteren- in een koele geventileerde ruimte absorberen de theeblaadjes zuurstof. Dit duurt een aantal uren.
• verhitten - de thee wordt verhit tot 80 - 90°C. De fermentatie stopt en de thee wordt ook ontsmet. Hierna is de thee zwart geworden.
• drogen- na het verhitten wordt de thee volledig gedroogd.
• sorteren - de blaadjes worden gesorteerd op grootte met behulp van verschillende zeven. De betere theesoorten bestaan uit grotere blaadjes. "

De gids in de fabriek liet dit proces zien en terwijl we daar waren werd de eerste pluk van die dag afgeleverd. Op deze plantage wordt alles nog met de hand geplukt, daarom zal Harrods in London de thee ook wel graag afnemen. Happy valley is één van hun leveranciers, want zoals ze zelf beweren is dit de allerbeste thee! Als we thuis zijn zullen we wel eens een thee proeverij doen, want van die zeer goede thee hebben we een aantal pakjes gekocht.
Daarna bezoeken we het Tibetan refugee self-help centre, opgericht in 1959 geeft het onderdak aan vluchtelingen. De mensen die er wonen zijn van alle leeftijden, baby tot bejaard en werken aan allerlei handarbeid. Er wordt wol gesponnen en geverfd, daar worden dan tapijten van gemaakt. Maar ook hout- em leer bewerking worden er uitgevoerd. Carmen en Kirsten vonden het spinnen van de wol erg interrresant en de vrouwen die dat doen waren verguld met hun aandacht. Er was ook een creche voor de opvang van kindjes die nog niet naar school gaan en zo is er dus een hele comminiteit ontstaan. In een foto tentoonstelling werd wel duidelijk dat de omstandigheden van het centrum met het klimmen der jaren aanzienlijk zijn verbeterd.
We hebben die middag ook nog een snelle blik in de botanische tuin geworpen, maar omdat de tijd van het jaar niet van de bloeiende bloemen is was het vooral de diversiteit aan bomen en struiken en dat is toch wel wat minder uitdagend. Tot slot nog een High tea gedronken in het oudste hotel van Darjeeling, het Windamere, maar dat is meer vergane glorie. Er was naast dat hotel nog wel een kleine tempel, de Bhutia Busty Gompa. Vanaf de berg haden we een mooie aanblik op de ondergaande zon tegen de Kangchendzonga. Dus zo zagen we de berg in het ochtend en avond gloren op dezelfde dag. Tevens was dit de laatste dag van de vakantie, zondag 2 november vlogen we terug naar Mumbai, een reisdag van bijna 15 uur! Maar we kijken terug op een hele mooie vakantie, eens wat anders dan zwembaden.

In één woord schitterend

Het is erg vroeg zaterdag ochtend als een vijftal mensen goed dik ingepakt in een jeep stappen. Rond half 5 arriveren we bij Tiger Hill, de sterrenhemel is goed zichtbaar. Kirsten gaat samen met Aram de sterren bekijken, maar Carmen en Orla kunnen de schoonheid nog niet inzien, dus die zitten samen met mama in de glazen serre vanwaar we een mooi uitzicht zouden moeten hebben op het Himalaya massief, met name de Kangchendzonga. Heel langzaam wordt een rode gloed in het oosten zichtbaar en vanaf het punt waar wij staan kunnen we ineens in het oosten wat witte vlakken zien. Het blijkt ongelooflijk helder te zijn, we kunnen zelfs het kleine topje van de Mount Everest zien die ongeveer 170 km van ons vandaan ligt. De Kanchenjunga ligt op een dikke 70 km. bij ons vandaan. De gloed die de zon over de bergen brengt is magnefiek, langzaam zien we het licht worden, we zien Darjeeling liggen. Het is een mooi begin van de dag en een schitterend schouwspel om een keer mee te mogen maken. Later terug in de auto zegt de chauffeur dat we erg veel geluk hebben gehad, maar ja wat moet je zonder geluk in het leven.
De foto's spreken voor zich.
Kleine toevoeging van mijn kant (Aram). Veel dingen in India zijn goedkoper dan elders op de wereld. Maar de zon gaat hier niet voor niets op. De luxe plaatsen in de serre kosten ons 40 roepies (60 eaurocent).